สภาพ พระหลวงปู่ศุข วัดปากคลองมะขามเฒ่า สวยน่ารัก พระเนื้อผงคลุกรักหลังจาร เนื้อพระมีสีออกน้ำตาลเข้มและเกือบดำ เนื้อพระแห้ง ดูง่าย รายละเอียดติดชัดเจน พระพิมพ์นี้จึงสันนิษฐาน ว่าหลวงปู่ท่านคงสร้างขึ้นในราวปี พ.ศ.2461-2463 องค์จริงสวยกว่ารูปถ่าย หลวงปู่ศุข วัดปากคลองมะขามเฒ่า ท่านเป็นพระที่มีประชาชนเคารพนับถือมากแม้แต่ เสด็จในกรมหลวง ชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ ท่านก็ยังเป็นลูกศิษย์ของหลวงปู่ศุข วัดปากคลองมะขามเฒ่า ถึง ปัจจุบันนี้ท่านก็ละสังขารไปนานแล้วก็ตาม แต่ประชาชนชาวพุทธทั่วไปก็ยังเคารพนับถือท่านทั่วทุกจังหวัดก็ว่าได้ ในปีพ.ศ. 2430 หลวงปู่ศุขท่านธุดงค์มาปักกลดที่ วัดมะขามเฒ่า ในสมัยนั้นมีชื่อว่า วัดอู่ทอง ซึ่งเป็นวัดร้าง และท่านก็จำพรรษาอยู่ที่วัดนี้มาตลอด โดยโยมมารดาของท่านได้นิมนต์ให้อยู่จำพรรษาที่วัดแห่งนี้ ต่อจากนั้นท่านก็ได้พัฒนาจากวัดร้างจนเป็น วัดอู่ทองปากคลองมะขามเฒ่า และมีพระมาจำพรรษาหลายรูปในปีพ.ศ.2434 และท่านก็ได้สร้างวัดให้เจริญรุ่งเรือง จนได้รับพระราชทานวิสุงคามในปีพ.ศ.2440 ต่อมาจึงเปลี่ยนชื่อเป็น "วัดปากคลองมะขามเฒ่า" หรือเรียกสั้นๆ ว่า วัดมะขามเฒ่า นั่นเองครับ ในปี 2440 นั้น หลวงปู่ศุข ท่านมีชื่อเสียงและมีลูกศิษย์ลูกหามากมาย เนื่องจากท่านเป็นพระที่ทรงวิทยาคุณสูง และมีวัตรปฏิบัติที่เคร่งครัดเป็นที่รักเคารพของผู้คนโดยทั่วไป และได้รับนิมนต์มาที่กรุงเทพฯอยู่เสมอ เช่น ใน งานพระราชทานเพลิงศพพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์ ปีพ.ศ. 2443 และท่านยังคุ้นเคยดีกับ สมเด็จพระพุฒาจารย์นวม วัดอนงค์ฯ พระอุดรคณารักษ์ศรี วัดพระโพธิ์ท่าเตียน พระชัยนาทมุนี สายบัว เจ้าคณะจังหวัดชัยนาท ต่อมาในปีพ.ศ. 2447 เสด็จในกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ ก็เสด็จขึ้นไปทางเรือไปกราบหลวงปู่ศุขและเป็นศิษย์คนสำคัญของหลวงปู่ศุขด้วย หลวงปู่ศุขท่านเริ่มไม่ค่อยแข็งแรงนักในปีพ.ศ. 2464 ต่อมาในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2466 ท่านก็เริ่มอาพาธมากขึ้น แต่ก็ยังเดินเหินได้บ้าง ในเดือนพฤศจิกายนท่านก็เริ่มอาพาธมากขึ้นเรื่อยๆ และมรณภาพลงในวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2466 สิริอายุได้ 75 ปี พรรษาที่ 50 หรือเรียกอีกหนึ่งว่า *** พระพิมพ์สามเหลี่ยม แจกแม่ครัว พิมพ์ใหญ่ ประวัติของพระรุ่นนี้นั้น นับว่าเยี่ยมยอดมากทีเดียวครับ หลวงปู่ศุข ท่านได้สร้างจากมวลสารศักดิ์สิทธิ์นาๆชนิดตามสูตรของท่าน และ ได้คลุกรักเอาไว้ด้วย พระรุ่นนี้ เป็นรูปพระพุทธขัดสมาธิเพชร นั่งบนฐานบัวสองชั้น บางคนเรียกว่า บัวฟันหนู ตรงเศียรและพระกรรณจะแหลม ไม่เห็นพระพักตร์ แต่สังฆาฎิจะคมชัด ด้านหลังจะมีทั้งแบบอูมและเรียบครับ เนื้อผงจะออกสีน้ำตาลอ่อนและ มีสีน้ำตาลเข้มเกือบดำ รวมทั้งคลุกรักไว้ด้วย พระรุ่นนี้ ประวัติมีบันทึกไว้แน่นอนว่า หลวงปู่ศุข ท่านได้สร้างและแจกเมื่อคราวทำศพโยมมารดา ท่านเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2463 พระรุ่นนี้ มวลสารเหมือนกับพระปิดตาพิมพ์พุงป่องใหญ่ของท่านทุกประการ เข้าใจว่าสร้างพร้อมๆกันนั่นเอง คือ ประมาณพ.ศ. 2460-63 ก่อนงานศพโยมมารดาท่านนั้นเอง จริงๆพระรุ่นนี้ท่านไม่ได้ทำแจกแม่ครัวโดยเฉพาะเพราะท่านแจกบุคคลอื่นทั่วไปด้วย แต่มีผู้เขียนเผยแพร่ว่า มีผู้ได้รับพระพิมพ์นี้จากท่าน เมื่อคราวไปช่วยทำครัวที่วัดปากคลองมะขามเฒ่า คนจึงเรียกติดปากว่า พิมพ์แจกแม่ครัว นั่นเองครับ หลักฐานที่ว่าพิมพ์นี้แจกที่อื่นด้วยคือ คำบอกเล่าของ นายเทียบ อุทัยเวช ได้เล่าถึงพิธีไหว้ครูของเสด็จในกรมหลวงชุมพรๆ ที่วังนางเลิ้งว่า เมื่อถึงวันที่สาม เสร็จพิธีไหว้ครูแล้ว หลวงปู่ศุข วัดมะขามเฒ่า ได้แจกพระเครื่องแก่บรรดาผู้ที่มาร่วมงานไหว้ครูครั้งนี้โดยทั่วถึงกันทุกคน พระเครื่องที่แจกนั้นมี 3 ชนิด คือ 1.ใบมะขามสีดำ มีรูปพระนั่งปิดตา 2.เป็นรูปสี่เหลี่ยมใหญ่กว่าใบมะขามเล็กน้อย ทำด้วยชิน มีพระปิดทวาร 3.เป็นรูปสามเหลี่ยม มีรูปพระนั่งขัดสมาธิ เป็นผงเนื้อสีน้ำตาลไหม้ โตเท่าปลายนิ้วก้อยยาวหนึ่งองคุลี ชนิดนี้แจกเฉพาะพวกเจ้านายผู้มีบรรดาศักดิ์ชั้นสูง สรุป พระพิมพ์นี้ แจกเฉพาะเจ้านายชั้นสูง เพราะ หลวงปู่ศุขท่านคงนำมาจากชัยนาทจำนวนน้อยไม่มากนัก ไม่เหมือนพระในข้อ 1 และ 2 ที่มีมากกว่า เพราะ สร้างในกรุงเทพที่วังนางเลิ้งนั่นเอง และ พระผงคลุกรักพิมพ์สามเหลี่ยมนี้ก็แจกเฉพาะบุคคลสำคัญโดยเฉพาะในยุคนั้น เพราะฉะนั้น พระพิมพ์นี้รุ่นนี้ ใครมีอยู่ ขอให้ทราบเถิดครับว่าเป็นรุ่นสุดยอด รุ่นหนึ่งของหลวงปู่ศุข วัดมะขามเฒ่า เลยทีเดียว ปัจจุบันหาของแท้ชมยากมาก นอกจากในหนังสือมาตรฐานเท่านั้นครับ
*** (ข้อความบางตอน *** ที่คัดลอกมาจากหนังสือหลวงปู่ศุข และ กรมหลวงชุมพร เรียบเรียงโดยหม่อมราชวงศ์อภิเดช อาภากร)
